Asgari ücretlilere yine sabır düştü
Yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nu açıklayan Merkez Bankası, bu yıl sonu için ilan edilen yüzde 38’lik enflasyon tahminini temmuz zamlarına rağmen değiştirmedi. Aynı şekilde 2025 ve 2026 tahminlerinde de değişikliğe gitmeyen Merkez Bankası, para politikasındaki sıkı duruşa devam edileceği, yakın vadede faiz indirimine gidilmeyeceği mesajı verdi. Raporu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, temmuzda ara zam verilmeyen asgari ücretlilere üstü örtülü ‘sabır’ temenni etti. Başta doğalgaz, elektrik ve akaryakıt olmak üzere her şeye zam gelirken asgari ücretliyi enflasyonun düşeceğine nasıl inandıracakları yönündeki soruya şu yanıtı verdi:
BÜYÜME YAVAŞLAYACAK
“Enflasyonun kalıcı olarak tek haneye düşmesi, büyümenin getireceği refah artışının toplumun her kesimine dağılmasına sebep olacak. Enflasyonun düşmesi en çok düşük gelirlileri etkileyecek, çünkü zorunlu harcamaları fazla olan bu gelir grupları yüksek enflasyondan daha olumsuz etkileniyor. Bu grubun refah artışının olabilmesi için fiyat istikrarının sağlanması gerekiyor. Bu konuda da kararlıyız. Asgari ücret zammı konusunda biz karar ya da tavsiye kurumu değiliz.”
Akaryakıt, doğalgaz ve elektrik zamlarının enflasyonu 1.4 puan yukarı ittiğini
anlatan Başkan Karahan, sıkı para politikası nedeniyle büyümede bir miktar yavaşlama olacağını söyledi. Karahan, Türkiye’nin büyüme sorunu olmadığını, ancak büyümenin kompozisyonunun iyileşmesi gerektiğini anlattı. 500 ve bin TL’lik yeni banknotların basılıp basılmayacağı sorusunu yanıtsız bırakan Karahan, “Enflasyon hedefini tutturmak için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Akaryakıt ve gıda beklentinin odağında
Hane halkı tarafında özellikle akaryakıt ve gıdanın öne çıktığını dile getiren Fatih Karahan, “Bunların enflasyonu düşerse hane halkı beklentisine katkı verecek. Önümüzdeki dönemde enflasyonun da düşmesiyle, güvenin artmasıyla beklentilerin daha olumlu seyredeceğini ve dezenflasyon sürecine daha net bir katkı vermeye başlayacağını değerlendiriyoruz” dedi.
‘TÜİK’in inandırıcılığı önemli’
■ Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon konusunda yitirdiği güvenin, vatandaşın enflasyonun düşeceğine yönelik inancını zedeleyip zedelemediğine ilişkin soruyu yanıtlayan TCMB Başkanı Fatih Karahan, “Evet son dönemde artan bir tartışma var. Bu da enflasyonun düştüğü döneme denk geldi. TÜİK’in inandırıcılığı önemli” dedi. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay da yüzde 38’lik resmi enflasyon tahminine karşın halkın enflasyonun yüzde 72 olacağına inandığına ilişkin soruya yanıt verirken, bu durumun yüksek enflasyon şokundan kaynaklandığını söyledi. Anketlere katılanların beklenti ve hissiyatlarına göre tahmin yaptığını belirten Akçay, “Bizim gibi yüksek enflasyonda şoka yakalanmış ülkelerde beklentiden çok hissiyat öne çıkıyor. 12 ay sonrasının enflasyon beklentisini hesaplarken hane halkı geriye dönük gelişmelere bakıyor” diye konuştu.
EKONOMİSTLER NE DEDİ?
Amaç asgari ücrette yüzde 14 zam
■ RAPORU değerlendiren Ekonomist Murat Kubilay “Korkulan oldu ve 2025 enflasyon hedefi sabit tutuldu” diyerek, sosyal medya hesabından şu ifadeleri kullandı: “Ben bildiğimi yine net yazayım. 2020’lerde tek haneli enflasyon hayal. Seçimlere giderken yine yüzde 40’ları görürüz. Amaçları yeni yılda asgari ücreti sadece yüzde 14 artırmak. Ses çıkmasın diye bunun üstüne birkaç puan eklemek. Katılımcıları belirsiz piyasa anketinde bile 2025 beklentisi yüzde 25 idi. Yazık!”
TCMB’nin kredibilite açığını artırır
■ ORTAYA konulan hedeflerle Merkez Bankası’nın (TCMB) kredibilite açığının artacağını kaydeden Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre “Tutmayacağı bilinen beklenti ve hedefleri defterde tutmanın kimseye bir faydası yok. TCMB’nin kredibilite açığının artmasına neden olacak. Madem, bu kadar inanıyorsunuz enflasyon beklentinize, faiz indirmeyeceğiz imasında şahin olmanızın nedeni nedir?” değerlendirmesini yaptı.
Tahminler inandırıcılığı zayıflatıyor
■ BILKENT Üniversitesi Öğretim Üyesi, TCMB eski Başekonomisti Hakan Kara, teknik açıdan konuşmanın olumlu olduğunu ancak, raporda yer alan analizlere dair olumlu görüşlerinin tahminler için geçerli olmadığını kaydederek, sosyal medya hesabından şu değerlendirmeyi paylaştı: “Yıl sonu enflasyon tahmin aralığı 34-42 olarak tutulmuş. Muhtemelen beklentiler bozulmasın diye değiştirilmemiş, fakat böyle tahmin vermek raporun inandırıcılığını zayıflatıyor.”
Vatandaş ölmezse düşük enflasyonu görür
■ İKTISATÇI Hayri Kozanoğlu, Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’na ilişkin değerlendirmesini sosyal medya hesabından paylaştı. Kozanoğlu, raporu “Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’ndan anlaşılan: Bu süreçte sade vatandaş eğer ölmez de sağ kalırsa, düşük enflasyonun nimetlerinden yararlanacak!” ifadeleriyle eleştirdi.